สาวเครือฟ้า (2496)

 สาวเครือฟ้า (2496)

• ประเภท : Drama / Romance
• ผู้กำกับ : มารุต (ทวี ณ บางช้าง)
• พระนิพนธ์ : พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรวรรณากร กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์
• บทภาพยนตร์ : มารุต (ทวี ณ บางช้าง)
• ผู้ถ่ายภาพ : แท้ ประกาศวุฒิสาร
• ผู้ลำดับภาพ : นิทัศน์ ประกาศวุฒิสาร
• ออกแบบงานศิลป์ : "เสวี" แห่ง "สยามสมัย"
• อำนวยการสร้าง : กมล โกมลมิศร์
• บริษัทผู้สร้าง : ไทยไตรมิตรภาพยนตร์
• วันที่เข้าฉาย : 16 มกราคม 2496 ฉายที่โรงภาพยนตร์นิวโอเดียน
• ระบบถ่ายทำ : ภาพยนตร์สีธรรมชาติ 16 มม. ให้เสียงพากย์สด

เรื่องย่อ

เช้าวันหนึ่ง ณ เมืองเชียงใหม่ มีโทรเลขถึงอดีตที่ปรึกษาข้าหลวง แจ้งข่าวการเสียชีวิตของ นายพลตรีหลวงณรงค์รักษ์ศักดิ์สงคราม อดีตสหายรักที่ห่างหายกันไปนาน โศกนาฏกรรมในอดีตจึงผุดขึ้นมาในห้วงคำนึง

เรื่องราวเกิดขึ้นเมื่อ 30 ปีก่อน ท่านที่ปรึกษาข้าหลวงได้มีโอกาสต้อนรับ หลวงณรงค์ฯ หรือ ร้อยตรีพร้อม ณรงค์รักษ์ ซึ่งมาประจำการยังเชียงใหม่ ร้อยตรีพร้อมพบรักกับสาวช่างฟ้อน ชื่อ เครือฟ้า จนให้กำเนิดพยานรักขึ้นมาคนหนึ่ง แต่แล้วเหตุการณ์ไม่คาดฝันก็เกิดขึ้น เมื่อร้อยตรีพร้อมต้องเดินทางไปปฏิบัติราชการที่กรุงเทพกะทันหัน กว่า 2 ปี ที่เครือฟ้าเฝ้านับวันรอคอยการกลับมาของสามีซึ่งดูจะไร้วี่แววจดหมายที่ส่งไปไม่เคยได้รับการตอบกลับ ระหว่างนั้น แม้ชายอื่นจะมาสู่ขอเครือฟ้าแต่งงานแต่เธอก็ยังคงซื่อตรงต่อสามี จนกระทั่งวันหนึ่ง ที่ปรึกษาข้าหลวงมาแจ้งข่าวว่าร้อยตรีพร้อมกำลังเดินทางกลับเชียงใหม่ หัวใจที่เคยห่อเหี่ยวก็เบิกบานอีกครั้ง

เครือฟ้าจัดแจงเตรียมสำรับเพื่อต้อนรับสามีแต่ก็ต้องผิดหวัง เมื่อร้อยตรีพร้อม ซึ่งบัดนี้ได้เลื่อนยศเป็น นายพลตรีหลวงณรงค์รักษ์ศักดิ์สงคราม มาขอแยกทาง เพราะถูกบิดาบังคับให้แต่งงานกับ จำปา ที่กรุงเทพ เมื่อผัวรักลืมความหลังครั้งเก่าจนหมดสิ้น ลืมทั้งเมืองเชียงใหม่ ทั้งเครือฟ้า ลืมแม้กระทั่งเลือดเนื้อเชื้อไขของตนเอง เครือฟ้าได้แต่กล้ำกลืนน้ำตาด้วยความระทมใจจนคิดฆ่าตัวตาย เครือฟ้าขังตัวอยู่ในห้องพระ ร้องไห้เป็นบ้าเป็นหลังพลางเย้ยหยันที่บูชาความรักมากกว่าชีวิตของตัวเอง แล้วจรดปลายมีดกดลงบนคอ ก่อนที่ร่างของเครือฟ้าจะล้มลงบนพื้นห้อง ร้อยตรีพร้อมก็พังประตูเข้ามา ประคองร่างเครือฟ้าที่กำลังจะหมดลมหายใจ เครือฟ้าฝากฝังลูกน้อยด้วยน้ำเสียงอันแผ่นเบาแล้วจากไปอย่างไม่มีวันกลับ

นักแสดง

นักแสดง	รับบทเป็น
วิไลวรรณ วัฒนพานิช	เครือฟ้า
ชลิต สุเสวี	ร้อยตรีพร้อม ณรงค์รักษ์
สุจิตรา ทิพยทัศน์	จำปา
ฉัตร โหสุภา	พระรามพลพ่าย
สมพงษ์ พงษ์มิตร	พลทหารเขียว
จหมื่นมานพนริศร์	เจ้าสายน้ำผึ้ง
พลอยศรี เมฆขยาย	คำแก้ว
รัตนา ทิพยทัศน์	คำเจิด (พี่เลี้ยงเครือฟ้า)
สถิตย์ เลียงมหาราช	หนานนิล
บุญตา จันทะแก้ว	พ่อเฒ่าสน
บัวเขียว จันทะแก้ว	แม่เฒ่าบุญตรู
สนิท เหมือนประสิทธิเวช	คนขับรถม้า
สอางค์ ทิพยทัศน์

Image Gallery & วีดีโอ

วิไลวรรณ ได้รับรางวัลนักแสดงนำหญิงตุ๊กตาทอง จากภาพยนตร์เรื่องนี้

เบื้องหลัง สาวเครือฟ้า (2496)

เบื้องหลัง: สาวเครือฟ้า (2496)

เกร็ด

• ภาพยนตร์เรื่องนี้สร้างจากบทละครร้องเรื่อง สาวเครือฟ้า พระนิพนธ์ของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรวรรณากร กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ โดยใช้นามแฝงว่า ประเสริฐอักษร ซึ่งเคยจัดแสดงที่โรงละครปรีดาลัย มีการนำมาสร้างเป็นภาพยนตร์และละครโทรทัศน์อีกหลายต่อหลายครั้ง ดังนี้

รูปแบบการนำเสนอ	เครือฟ้า	ร้อยตรีพร้อม	จำปา
ภาพยนตร์ พ.ศ. 2477	ชื่นจิตต์ แสงวรรณเทศ	อุดม วรมิตร	ละม้าย สุวรรณพานิช
ภาพยนตร์ พ.ศ. 2496	วิไลวรรณ วัฒนพานิช	ชลิต สุเสวี	สุจิตรา ทิพยทัศน์
ละครช่อง 4 พ.ศ. 2506	สว่างจิตร กาญจนเสถียร	นฤพนธ์ ดุริยพันธุ์
ภาพยนตร์ พ.ศ. 2508	พิศมัย วิไลศักดิ์	มิตร ชัยบัญชา	เนตร์นภา ดารารัตน์
ละครช่อง 5 พ.ศ. 2516	สหัสษา ศักดิ์ภูวดล	ชนะ ศรีอุบล	เสาวภาคย์ อนันตศัพท์
ภาพยนตร์ พ.ศ. 2523	สุพรรษา เนื่องภิรมย์	นิรุตติ์ ศิริจรรยา	วิยะดา อุมารินทร์
ละครช่อง 3 พ.ศ. 2534	ปาหนัน ณ พัทลุง	รอน บรรจงสร้าง	มณีนุช เสมรสุต
ละครช่อง 7 พ.ศ. 2539	กมลชนก โกมลฐิติ	นุติ เขมะโยธิน	เปียเช่อร์ คริสเตนเซ่น

• บทละครร้องเรื่อง สาวเครือฟ้า ดัดแปลงมาจากอุปรากร เรื่อง มาดามบัตเตอร์ฟลาย ของ จาโกโม ปุชชีนี ซึ่งได้ต้นเค้ามาจากนวนิยายของ จอห์น ลูเธอร์ ลอง อีกต่อหนึ่ง เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประพาสยุโรปครั้งที่ 2 เมื่อ พ.ศ. 2450 ทอดพระเนตรอุปรากรเรื่องนี้ เมื่อเสด็จนิวัติพระนคร ได้ทรงเล่าให้กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ฟัง กรมพระนราธิปฯ ทรงดัดแปลงเป็นบทละครร้องแสดงถวายหน้าพระที่นั่ง โดยเปลี่ยนสถานที่จากญี่ปุ่น เป็น เชียงใหม่ เปลี่ยนบทนางเอกจากสาวญี่ปุ่น โจโจซัง เป็น เครือฟ้า เปลี่ยนบทพระเอกจากนายทหารเรืออเมริกัน นายเรือเอกพิงเคอร์ตัน เป็น ร้อยตรีพร้อม

• ภาพยนตร์สาวเครือฟ้าฉบับนี้เป็นการสร้างครั้งที่สอง โดยก่อนหน้านั้นถูกสร้างเป็นภาพยนตร์ครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2477 เป็นภาพยนตร์ขาวดำ 35 มม. สร้างโดย บูรพาภาพยนตร์ สร้างดนตรีประกอบโดย พรานบูรพ์ (จวงจันทร์ จันทร์คณา)

• สำหรับการถ่ายทำภาพยนตร์เรื่องนี้ ครูมารุตได้ยกกองถ่ายทำในจังหวัดเชียงใหม่ตลอดเรื่อง อยู่หลายเดือนในปี พ.ศ. 2495 สมัยนั้นทีมงานทั้งหมดเดินทางโดยรถไฟขึ้นลงอยู่เป็นเดือนๆ เรื่องนี้เน้นศิลปะวัฒนะธรรมชาวเหนือพร้อมขนบธรรมเนียมประเพณี จะเห็นนั่งสามล้อ ซึ่งเป็นที่นิยม และการแต่งกายแบบชาวเหนือของสาวสวยเชียงใหม่มีเอกลักษณ์ และได้ไปถ่ายฉากฟ้อนในคุ้มเจ้าหลวงและยังมีฉากเล่นน้ำสงกรานต์ด้วย สาวๆสมัยนั้นนิยมถือร่มแบบพื้นเมืองคือร่มทางเหนือของบ้านบ่อสร้าง

• ภาพยนตร์เรื่องสาวเครือฟ้าเข้าฉายตามประวัติที่มีบันทึกไว้ดังนี้ ประเดิมฉายครั้งแรกวันที่ 16 มกราคม 2496 ที่โรงภาพยนตร์นิวโอเดียน กรุงเทพฯ, ภาคเหนือ สาวเครือฟ้าเข้าฉายที่โรงภาพยนตร์ควีนส์ที่จังหวัดเชียงใหม่ เข้าฉายเดือนกุมภาพันธ์ 2496 และภาคใต้ เข้าฉายที่โรงภาพยนตร์ทับเที่ยงภาพยนตร์ จังหวัดตรัง ตรงกับเดือนมีนาคม 2496

• ภาพยนตร์เรื่องนี้สร้างชื่อเสียงให้กับ วิไลวรรณ วัฒนพานิช จนได้รับฉายาว่า "นางเอกเจ้าน้ำตา" และเป็นนักแสดงนำหญิงคนแรกที่ได้รับรางวัลตุ๊กตาทองนักแสดงนำหญิงยอดเยี่ยม ในการประกวดภาพยนตร์ชิงรางวัลตุ๊กตาทอง และสำเภาทอง ครั้งที่ 1 ประจำปี พ.ศ. 2500

• ภาพยนตร์สาวเครือฟ้ามีการสร้างภาคต่ออีกหลายภาค เช่น ลูกเครือฟ้า (2498) และ ปีศาจเครือฟ้า (2503) รวมถึงมีการนำภาพยนตร์สาวเครือฟ้ากลับมาฉายอีกครั้งในปี 2500

• ครูมารุตได้นำภาพยนตร์เรื่องนี้มาสร้างใหม่อีกครั้งในปี พ.ศ. 2508 และในปี พ.ศ. 2523 พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนุสรมงคลการ ทรงนำภาพยนตร์สาวเครือฟ้ากลับมาสร้างอีกครั้ง ใช้ชื่อเรื่องว่า เครือฟ้า (2523)

รางวัล

• รางวัลตุ๊กตาทอง ครั้งที่ 1 ประจำปี พ.ศ. 2500
  • นักแสดงนำหญิงยอดเยี่ยม (วิไลวรรณ วัฒนพานิช)