- ประเภท : Drama / Romance
- ผู้กำกับ : รุจน์ รณภพ
- บทประพันธ์ : ก.สุรางคนางค์ (กัณหา เคียงศิริ)
- บทภาพยนตร์ : สุมลทิพย์
- ผู้ถ่ายภาพ : อรัญ สวนสโมสร
- ดำเนินงานสร้าง : รณภพฟิล์ม
- อำนวยการสร้าง : เกียรติ เอี่ยมพึ่งพร, ประชา มาลีนนท์
- บริษัทผู้สร้าง : ไฟว์สตาร์โปรดักชั่น
- วันที่เข้าฉาย : 12 มกราคม 2523 ฉายที่โรงภาพยนตร์เอเธนส์-แกรนด์-พาราไดซ์-พระโขนงรามา
- ระบบถ่ายทำ : ภาพยนตร์สี 35 มม. พากย์เสียงในฟิล์ม
เรื่องย่อ[]
- ความอิ่มตาที่ยิ่งใหญ่และสมบูรณ์แบบ สร้างอารมณ์บันเทิงล้ำค่า ฟัง 2 เพลงเอก "บ้านทรายทอง" และ "หากรู้สักนิด"
- จารุณี สุขสวัสดิ์ รับบท "พจมาน พินิตนันท์" เด็กสาวซึ่งหยิ่งในเกียรติ ทรนงในสายเลือด
เรื่องราวของ "พจมาน พินิจนันต์" (จารุณี สุขสวัสดิ์) หญิงสาวผู้ก้าวเข้ามาอยู่ในบ้านทรายทอง ตามคำสั่งเสียสุดท้ายของพ่อเพื่อเรียนต่อในกรุงเทพฯ แต่เธอกลับถูกกลั่นแกล้งสารพัดโดยหม่อมพรรณรายและหญิงเล็ก ด้วยความเกลียดชังเพราะกลัวว่าพจมานจะพรากบ้านหลังนี้ไปครอง มีเพียง "คุณหญิงใหญ่" และ "ชายกลาง" ที่มีความเมตตาต่อเธออยู่บ้าง เธอต้องอดทนต่อการโขกสับและกลั่นแกล้งจากหม่อมพรรณรายและหญิงเล็ก และเธอยังคอยดูแลเอาใจใส่ "ชายเล็ก" น้องของชายกลางที่เป็นง่อยเป็นอย่างดี จนสามารถเอาชนะใจของชายกลางและอีกหลายๆ คนจนเป็นผลสำเร็จ
พจมาน พินิตนันทน์ เดินทางมาอาศัยอยู่กับญาติที่บ้านทรายทองตามคำสั่งของบิดาที่เสียชีวิต แรกทีเดียวอยู่อาศัยอย่างคนรับใช้ และถูกกลั่นแกล้งสารพัดจาก หม่อมพรรณราย และ ม.ร.ว.ภาวิณีจรัสเรือง หรือ หญิงเล็ก แต่ก็ได้ ม.ร.ว.ภาระดี สว่างวัฒน์ หรือ คุณหญิงใหญ่ คอยช่วยเหลือ เมื่อได้พบกับ มรว.ภารดาพัฒน์ระพี หรือ ชายกลาง ก็ได้จัดให้มีห้องหับเหมือนญาติคนหนึ่ง พจมานก็คอยดูแลเอาใจใส่น้องชายคนเล็กของชายกลางที่เป็นง่อย เธอแสดงให้เห็นว่าเธอเป็นคนที่เข้มแข็ง อดทนและมีจิตใจที่ดีงาม จนสามารถเอาชนะใจของชายกลางและอีกหลายๆ คนจนเป็นผลสำเร็จ จนในท้ายที่สุด ชายกลางและพจมานก็เข้าพิธีมงคลสมรส
นักแสดง[]
- จารุณี สุขสวัสดิ์ – พจมาน พินิจนันท์
- พอเจตน์ แก่นเพชร – ม.ร.ว.ภราดาพัฒน์ระพี
- มยุรฉัตร เหมือนประสิทธิเวช – ม.ร.ว.ภารดี
- ทาริกา ธิดาทิตย์ – ม.ร.ว.ภาวินี
- ศรินทิพย์ ศิริวรรณ – หม่อมพรรณราย
- สมคิด หงษ์สกุล – ม.ร.ว.ภาณุทัตสวัสดี (ชายน้อย)
- สุลาลีวัลย์ สุวรรณทัต – นมทิพย์
- สุปราณี ยุวกนิษฐ์
- มารศรี ณ บางช้าง – คุณนายดุลยธรรมพินิต
- สุพรรณี จิตต์เที่ยง – พจนีย์
- มาเรีย เกตุเลขา – เอม
- นราธิป พงษ์พิทักษ์
- เจริญ อาภานนท์
- อัมรินทร์ พรประทาน
- ผจญ ดวงขจร
- สอาด เกษะปิ่น
- วงศ์ ศรีสวัสดิ์
- ประวิทย์ สุจริตจันทร์ – พระยาราชาพิพิธ
- น้อย เฉยสวัสดิ์
Image Gallery & วีดีโอ[]
เกร็ด[]
- บ้านทรายทอง เป็นนวนิยายอมตะเรื่องหนึ่งของวงการวรรณกรรมไทย เขียนโดย ก.สุรางคนางค์ (กัณหา เคียงศิริ) ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ ปี 2529 นักประพันธ์ผู้มีชื่อเสียง ตีพิมพ์ครั้งแรกในนิตยสารรายปักษ์ชื่อ "ปิยมิตร" ประมาณปี พ.ศ. 2493 มีการนำมาสร้างเป็นภาพยนตร์และละครโทรทัศน์อีกหลายต่อหลายครั้ง
รูปแบบการนำเสนอ | ชายกลาง | พจมาน | หม่อมแม่ | หญิงเล็ก |
ภาพยนตร์ พ.ศ. 2499 | ชนะ ศรีอุบล | เรวดี ศิริวิไล | กำจาย รัตนดิลก | ประภาพรรณ นาคทอง |
ละครช่อง 4 พ.ศ. 2501 | ฉลอง สิมะเสถียร | สวลี ผกาพันธ์ | มนัส บุณยเกียรติ | กัณฑรีย์ นาคประภา |
ละครช่อง 4 พ.ศ. 2511 | ฉลอง สิมะเสถียร | อรัญญา นามวงศ์ | กัณฑรีย์ นาคประภา | |
ละครช่อง 9 พ.ศ. 2521 | สมภพ เบญจาธิกุล | ศันสนีย์ สมานวรวงศ์ | มนัส บุณยเกียรติ | สุทธิจิตร วีระเดชกำแหง |
ภาพยนตร์ พ.ศ. 2523 | พอเจตน์ แก่นเพชร | จารุณี สุขสวัสดิ์ | ศรินทิพย์ ศิริวรรณ | ทาริกา ธิดาทิตย์ |
ละครช่อง 7 พ.ศ. 2530 | ศรัณยู วงษ์กระจ่าง | มนฤดี ยมาภัย | ศรินทิพย์ ศิริวรรณ | ดวงตา ตุงคะมณี |
ละครช่อง 3 พ.ศ. 2543 | ศรราม เทพพิทักษ์ | รินลณี ศรีเพ็ญ | ญาณี จงวิสุทธิ์ | สกาวใจ พูนสวัสดิ์ |
ละครช่อง 7 พ.ศ. 2558 | วีรภาพ สุภาพไพบูลย์ | พีชญา วัฒนามนตรี | ดวงดาว จารุจินดา | ณัฐชา นวลแจ่ม |
- เพลง บ้านทรายทอง ในภาพยนตร์บ้านทรายทองฉบับนี้ ขับร้องโดย อุมาพร บัวพึ่ง
- ภาพยนตร์เรื่องนี้ประสบความสำเร็จ สามารถทำรายได้ถึง 6 ล้านบาท ในการออกฉายครั้งแรก และมีภาคต่อคือภาพยนตร์เรื่อง พจมาน สว่างวงศ์ (2523)
- สถานที่ถ่ายทำ "บ้านทรายทอง" ในภาพยนตร์เรื่องนี้ คือ บ้านพิษณุโลก ซึ่งเป็นบ้านพักประจำตำแหน่งนายกรัฐมนตรีและเรือนรับรองแขกสำคัญของรัฐบาลไทย (แต่เดิมบ้านหลังนี้เป็นพระยาอนิรุทธเทวา มหาดเล็กคนสนิทของรัชกาลที่ 6) เมื่อภาพยนตร์เรื่องนี้ประสบความสำเร็จ ทำให้บ้านพิษณุโลกเป็นที่รู้จักต่อสาธารณะมากกว่าเดิม
- ภาพยนตร์เรื่องนี้ได้รับคัดเลือกให้ประกาศขึ้นทะเบียนเป็นมรดกภาพยนตร์ของชาติ ครั้งที่ 7 ประจำปี พ.ศ. 2560 เนื่องในวันอนุรักษ์ภาพยนตร์ไทยของหอภาพยนตร์ ภาพยนตร์เรื่องนี้ถือเป็นบ้านทรายทองฉบับที่ได้รับการจดจำจากผู้ชมมากที่สุด โดยเฉพาะฉากที่ จารุณี สุขสวัสดิ์ ที่แสดงบทบาทเป็น พจมานเดินหิ้วชะลอมเข้ามายังบ้านทรายทอง แม้ไม่ได้ถูกระบุในหนังสือ แต่กลับกลายเป็นฉากที่สังคมไทยจดจำได้เป็นอย่างดี
รางวัล และอนุสรณ์[]
- รางวัลสุพรรณหงส์ทองคำ ครั้งที่ 2 ประจำปี พ.ศ. 2523
- เพลงประกอบภาพยนตร์ยอดเยี่ยม (ชาลี อินทรวิจิตร, ภาณุพันธุ์)
- โครงการของหอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน)
- 100 ภาพยนตร์ไทยที่คนไทยควรดู ประเภทภาพยนตร์ดำเนินเรื่อง (พ.ศ. 2548)
- มรดกภาพยนตร์ของชาติ ครั้งที่ 7 (พ.ศ. 2560)
- 70 สุดยอดภาพยนตร์ไทยในสมัยรัชกาลที่ 9 (พ.ศ. 2561) จัดโดย คณะกรรมการภาพยนตร์และวีดิทัศน์แห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม ร่วมกับสมาพันธ์สมาคมภาพยนตร์แห่งชาติ